Sposób na stres
Odkrycia naukowe ostatnich lat pokazują, że nasz organizm posiada niesamowity mechanizm, dzięki któremu możemy poradzić sobie ze stresem i chorobami, a nawet spowolnić procesy starzenia się1,2,3. Ten mechanizm reguluje wszystkie procesy fizjologiczne. Kiedy żyjemy zgodnie z naturą, uruchamia się samoistnie, w czasie gdy odpoczywamy. Wówczas wszystkie funkcje życiowe ulegają spowolnieniu, układ odpornościowy uaktywnia się i wydziela substancję pomagające regenerować uszkodzone tkanki, likwidować stany zapalne, przyśpieszać regenerację organizmu.
Niestety z biegiem rozwoju cywilizacji oddaliliśmy się od natury i utraciliśmy zdolność panowania nad tym mechanizmem. Przyśpieszone tempo życia i ciągły stres spowodowały, że nie działa on jak należy. Rzecz w tym, że z powodu przewlekłego stresu organizm współczesnego człowieka znajduje się w stanie ciągłego fizjologicznego pobudzenia. To pobudzenie jest normalną reakcją na zagrożenia i stres. Problem polega na tym, że współczesny człowiek coraz gorzej radzi sobie z wyłączeniem tej reakcji. Z tego właśnie powodu naturalny mechanizm regeneracji i odpoczynku nie zawsze się załącza. W konsekwencji prowadzi to do obniżenia odporności, rozwoju chorób somatycznych i pogorszenia kondycji psychicznej.
Termin reakcja relaksacyjna (ang. relaxation response) został wprowadzony przez Herberta Bensona – naukowca z Harvard Medical School w 1975 roku. Reakcja relaksacyjna aktywuje przywspółczulną część autonomicznego układu nerwowego, sprzyja odprężeniu i relaksacji oraz mobilizuje układ odpornościowy. Jest reakcją odwrotną do reakcji „walcz lub uciekaj”. Według słownika PWN reakcja relaksacyjna, to stan, w którym zmniejsza się napięcie mięśniowe, aktywność korowa, tempo pracy serca i ciśnienie krwi, a oddychanie staje się wolniejsze.
Korzyści płynące z reakcji relaksacyjnej
Reakcja relaksacyjna to jedna z nazw tego, co dzieje się, gdy przywspółczulny układ nerwowy przejmuje kontrolę nad funkcjami fizjologicznymi organizmu i ma związek z aktywacją nerwu błędnego. Układ przywspółczulny to ta część autonomicznego układu nerwowego, która reguluje pracę narządów i gruczołów, gdy odpoczywamy. Reakcja relaksacyjna może się włączyć, tylko wtedy, gdy czujemy się bezpiecznie. Umiejętność świadomego wywołania tej reakcji w układzie nerwowym niesie wymierne korzyści dla zdrowia. Po wywołaniu reakcji relaksacyjnej ciało przechodzi w stan odprężenia fizjologicznego. Ciśnienie krwi obniża się, tętno spowalnia, funkcje trawienne uruchomiają się i poziomy hormonów powracają do normalnego poziomu.
Reakcja relaksacyjna to zdolność, którą każdy z nas może opanować dzięki technikom relaksacyjnym, takim jak medytacja, yoga, tai chi, świadome oddychanie, wizualizacja, progresywne rozluźnienie mięśni, biofeedback, czy trening autogenny. Praktykowanie tych technik, pomaga odzyskać zdolność zatrzymywania fizjologicznej reakcji na stres, gdy jest to potrzebne.
1. Pavlov, V.A., and K.J. Tracey. 2005. The cholinergic anti-inflammatory pathway. Brain Behav Immun 19 (6):493-99.
2. Sloan, R. P., et al. 2007. RR interval variability is inversely related to inflammatory markers: The CARDIA study. Mol Med 13 (3-4):178-84.
3. Theise, N.D., and R. Harris. 2006. Postmodern biology:(adult) (stem) cells are plastic, stochastic, complex, and uncertain. Handb Exp Pharmacol (174):389-408.
Photo by Elina Fairytale from Pexels
